De rol van ondertiteling en transcriptie in de toegankelijkheid van audiovisueel materiaal

door okt 4, 2024

De toegankelijkheid van audio- en videomateriaal is een centraal thema geworden bij de productie en distributie van digitale inhoud, vooral dankzij de toegankelijkheidsrichtlijn van de Europese Unie. De richtlijn stelt strenge eisen aan publieke actoren over de manier waarop digitale diensten toegankelijk moeten zijn voor alle burgers, ongeacht hun fysieke of cognitieve beperkingen. Ondertiteling en transcriptie zijn belangrijke manieren om ervoor te zorgen dat audio- en videomateriaal voor iedereen toegankelijk is. Hieraan zijn echter nog steeds aanzienlijke uitdagingen verbonden, vooral als het gaat om de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie.

EU-toegankelijkheidsrichtlijn en het belang van ondertitels

De EU-toegankelijkheidsrichtlijn (2016/2102) verplicht publieke organisaties ervoor te zorgen dat de inhoud van hun websites en mobiele applicaties toegankelijk is voor alle gebruikers. Dit houdt onder meer in dat alle video- en audio-opnamen moeten zijn voorzien van passende ondertitels of een tekstequivalent, zodat zelfs mensen met gehoor- en gezichtsstoornissen deze inhoud kunnen gebruiken.

De rol van ondertitels beperkt zich echter niet tot de behoeften van slechthorenden en slechtzienden, aangezien ondertitels gunstig zijn voor alle gebruikers. In rumoerige omgevingen, zoals het openbaar vervoer of cafés, helpen ondertitels bijvoorbeeld om de inhoud van de video te begrijpen zonder gebruik van geluid. Bovendien kunnen ondertitels nuttig zijn voor degenen die video’s in een vreemde taal bekijken en hun begrip willen verbeteren door de tekst te lezen. Ondertitels verbeteren ook de zoekmachineoptimalisatie van de inhoud, waardoor de video’s beter vindbaar worden.

Beperkingen van kunstmatige intelligentie bij het garanderen van toegankelijkheid

Hoewel kunstmatige intelligentie en automatische spraakherkenning (ASR) de afgelopen jaren aanzienlijk zijn ontwikkeld, wordt kunstmatige intelligentie nog steeds geconfronteerd met uitdagingen bij het maken van ondertitels die voldoen aan de toegankelijkheidseisen. Vooral het herkennen van sprekers en het markeren van vreemde geluiden, zoals achtergrondgeluiden, muziek en geluidseffecten, in de tekst zorgen voor uitdagingen. AI kan sprekers in verwarring brengen of belangrijke niet-spraakgeluiden negeren die essentieel zijn voor het begrijpen van inhoud. Vanwege deze tekortkomingen is proeflezen door mensen nog steeds nodig om ondertiteling en transcriptie aan de toegankelijkheidseisen te laten voldoen.

Samenvatting

De toegankelijkheid van audio- en videomateriaal is een belangrijk onderdeel van digitale communicatie, en ondertiteling en transcriptie zijn cruciale hulpmiddelen om dit te bereiken. Hoewel kunstmatige intelligentie de laatste tijd grote vooruitgang heeft geboekt, kan het op zichzelf nog steeds niet aan alle toegankelijkheidseisen voldoen. Daarom is menselijke expertise nog steeds nodig om ervoor te zorgen dat alle gebruikers in gelijke mate van de inhoud kunnen profiteren.

De voordelen van ondertiteling en transcriptie reiken veel verder dan alleen het voldoen aan de vereisten van de toegankelijkheidsrichtlijn. Ze verbeteren de gebruikerservaring, vergroten de vindbaarheid van content en bieden meerwaarde aan iedereen die wil genieten van audiovisuele content in verschillende situaties en omgevingen. Toegankelijkheid is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een kans om betere en meer inclusieve digitale ervaringen voor iedereen te creëren.